بررسی اثر کودهای بیولوژیک و شیمیایی بر خصوصیات رشد، ترکیب شیمیایی و عملکرد گیاه دارویی همیشه بهار

گیاه همیشه بهار، یکی از گیاهان دارویی مهم می باشد. مدیریت کود یک عامل مهم در موفقیت کشت گیاهان دارویی بوده و شناسایی کودهای مناسب برای گیاه می تواند اثرات مطلوبی بر خصوصیات کمی و کیفی گیاه داشته باشد. به منظور بررسی اثر کودهای بیولوژیک و شیمیایی بر خصوصیات رشد، ترکیب شیمیایی و عملکرد گیاه همیشه بهار، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه بیرجند در سال 1391 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. کود بیولوژیک با شش سطح (بدون کود بیولوژیک، سودوموناس فلورسنس 187، سودوموناس فلورسنس p187، سودوموناس فلورسنس 169، سودوموناس پوتیدا 159، سودوموناس فلورسنس 36) به عنوان فاکتور اول و کود شیمیایی npk در چهار سطح بدون کود، 25، 50 و 100 درصد مقدار توصیه شده به عنوان فاکتور دوم بودند. صفات اندازه گیری شده در این آزمایش، شامل صفات مرفولوژی (ارتفاع ساقه گل دهنده، تعداد شاخه فرعی، تعداد گل، تعداد برگ، قطر کاپیتول و قطر براکته های کاپیتول گیاه)، صفات فیزیولوژی (شاخص کلروفیل، غلظت و محتوای عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم برگها، محتوی و غلظت فلاونوئید گل) صفات عملکرد و اجزای عملکرد (وزن تر و وزن خشک گل، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، عملکرد گل و عملکرد بیولوژیکی، تعداد برداشت و رطوبت گل) بود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد، تمامی تیمارهای کود بیولوژیک اثر مثبت و معنی داری بر محتوای نیتروژن، غلظت و محتوای فلاونوئید گل همیشه بهار نشان دادند، ولی بر سایر صفات، اثر معنی داری نداشتند. در هریک از تیمارهای کود بیولوژیک افزایش میزان مصرف کود شیمیایی باعث افزایش غلظت و عملکرد فلاونوئید گردید. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد، کود شیمیایی اثر معنی داری بر صفات ذکر شده داشت، و با کاربرد بیشتر کود شیمیایی، تمامی صفات، به جز غلظت نیتروژن و فسفر، افزایش نشان دادند، همچنین اثر متقابل کودهای بیولوژیک و شیمیایی، بر صفات ارتفاع ساقه اصلی گل دهنده، وزن خشک برگ، شاخص برداشت، شاخص کلروفیل، غلظت و محتوای نیتروژن، غلظت و محتوای فلاونوئید معنی دار گردید. نتایج این تحقیق حاکی ازآن است، که کاربرد کودهای زیستی به تنهایی و یا در ترکیب با کودهای شیمیایی در بهبود صفات گیاه دارویی همیشه بهار تأثیر مثبتی داشته و به جای مصرف مداوم کود شیمیایی، می توان با استفاده بهینه از نهاده های زیستی در راستای کشاورزی پایدار و تضمین کیفیت گیاهان دارویی گام برداشت. کلمات کلیدی: شاخص کلروفیل،محتوای نیتروژن، فلاونوئید، سودوموناس.